Betere meetmethode vochthuishouding leidt tot hogere overlevingskans brandwondenslachtoffers en minder littekens
Ernstige brandwonden maken een patiënt zo ziek dat deze zonder adequate behandeling kan overlijden aan de zogenoemde ‘brandwondenshock’. Het toedienen van de juiste hoeveelheid vocht is dan de oplossing. Maar het berekenen van de juiste hoeveelheid is wereldwijd een serieus probleem voor brandwondenartsen. Onder- of overdosering leidt namelijk tot immense problemen en een goede methode om dit direct te meten was er tot nu toe niet. Een veelbelovende oplossing wordt momenteel onderzocht door onderzoekers van het Brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis. ‘’Het meten van microcirculatie helpt bij de genezing van brandwonden en leidt straks niet alleen tot een korter verblijf op de Intensive Care, maar ook tot minder littekenvorming.'', zegt Kees van der Vlies – traumachirurg en medisch manager van het Brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis.
Beter herstel van brandwonden
Brandwondenshock wordt veroorzaakt doordat vocht uit de bloedvaten loopt. Dit proces ontregelt het hele lichaam van de patiënt, waardoor deze ernstig ziek wordt. Het toedienen van de juiste hoeveelheid vocht is zodoende cruciaal en levensreddend. Zo behoudt de patiënt de vitale functies (hartslag, ademhaling, temperatuur en bloeddruk) en minimaliseert de ophoping van vocht in het lichaam. ‘’Nu meten we de hoeveelheid vocht nog achteraf aan de hand van de bloeddruk, hartslag en hoeveelheid geproduceerde urine van een patiënt. Dit zijn (te) grove meetmethoden. We hebben op die manier onvoldoende kennis hoe toegediend vocht zich verdeelt – tot in de kleinste haarvaatjes in het lichaam – en wat de optimale hoeveelheid zou moeten zijn voor een goede doorbloeding van het aangedane (verbrande) weefsel. Terwijl juist dat de één van de bepalende factoren is bij het genezen van een brandwond op de korte, maar ook op de lange termijn’’, vertelt Van der Vlies.
Nieuwe kennis over vochthuishouding
Van der Vlies: ‘’Bij de nieuwe methode meten we met een speciale sensor de doorbloeding van de haarvaten, de vochtverdeling in het lichaam op microniveau (het kleinste niveau). We weten daarmee direct of er voldoende vocht is toegediend om de doorbloeding tot in de kleinste haarvaatjes te laten plaatsvinden. Daarnaast maken we als het ware superscherpe foto’s van de wond – veel scherper dan tot nu toe mogelijk was – waarmee we de doorbloeding van de brandwond kunnen vaststellen. We kunnen zo vrijwel ‘real time’ zien hoe het toegediende vocht de brandwond bereikt, voorziet van bloed en daarmee een gunstige omgeving voor wondgenezing creëert. Hierdoor zal de brandwond tijdens de eerste cruciale fase na een ongeval niet dieper worden, wordt het herstel eerder in gang gezet én nadelige onder- of overdosering van vocht voorkomen. Deze toepassing betekent nieuwe kennis over de vochthuishouding in het lichaam. Want als we weten hoe het toegediende vocht zich in het lichaamsweefsel – tot in de kleinste haarvaten – verdeelt, kunnen we brandwondenpatiënten beter behandelen. De resultaten van de behandeling zullen hierdoor zowel op de korte termijn (een sneller algeheel herstel) als op de lange termijn (minder littekenvorming) verbeteren. We gaan nu onderzoeken hoe we deze methode het beste en zo snel mogelijk kunnen toepassen bij brandwondenpatiënten.’’
Het microcirculatie project van dr. Kees van der Vlies is een project in een Publiek Private Samenwerking (PPS-project), met een bijdrage van Health Holland en de Nederlandse Brandwonden Stichting. Het consortium (de samenwerking) bestaat uit: Vereniging Samenwerkende Brandwondencentra Nederland, het Brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis, afdeling IC (Intensive Care) van het Erasmus MC en het bedrijf Perimed.