4. Diagnose

Veel voorkomende oorzaken van verhoogd PSA zijn:

• Prostaatontsteking
• Goedaardige vergroting van de prostaat
• Prostaatkanker

Prostaatkanker

Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker onder Nederlandse mannen. In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 11.500 mannen prostaatkanker vastgesteld. Vanaf het vijftigste levensjaar neemt het aantal nieuwe prostaatkanker gevallen per leeftijdscategorie geleidelijk toe. Bijna de helft (48%) van alle patiënten is 70 jaar of ouder. Prostaatkanker is dus vooral een ziekte van oudere mannen. Als gevolg van vergrijzing en groei van de bevolking is de verwachting dat het aantal mannen bij wie prostaatkanker wordt geconstateerd in de komende jaren sterk zal toenemen.

Afhankelijk van het stadium is sprake van een “minder” of “meer” ernstige vorm van prostaatkanker.  Het is dus moeilijk om alle prostaatkanker gevallen met elkaar te vergelijken. Veel stadia van prostaatkanker zijn gelukkig goed te genezen.

Welke behandeling wordt toegepast wordt o.a. bepaald door het stadium en agressiviteit van de tumor en de leeftijd en ziektegeschiedenis van de patiënt. Onder de stap “Behandelingen” leest u meer over de verschillende behandelingen.

Diagnose prostaatkanker

Doorgaans wordt op basis van een aantal onderzoeken de diagnose prostaatkanker en de uitgebreidheid hiervan vastgesteld:

• Rectaal onderzoek: Sommige prostaat-tumoren zijn zo klein dat er nog geen afwijkingen te voelen zijn of te zien (op MRI of prostaatecho). Andere zijn al groter waardoor ze wel zijn te voelen en/of te zien of zelfs al door het kapsel van de prostaat heen zijn gegroeid.

• PSA test (via bloedtest): De hoogte van het PSA kan aanwijzingen geven over de uitgebreidheid van de ziekte. Over het algemeen is het ongunstiger als het PSA hoger is. Echter, sommige mannen met een hoog PSA hebben toch maar weinig kanker, anderzijds kunnen sommige mannen met een laag PSA veel en agressieve kankercellen bij zich dragen.

• Gleasonscore (via prostaatbiopten): dit vertelt iets over de agressiviteit van de kankercellen. Deze score bestaat uit een optelsom van de twee meest voorkomende kankercellen in de prostaat. Een Gleasonscore van zes of kleiner is doorgaans een weinig agressieve prostaatkanker die trager groeit. Een Gleasonscore zeven is matig agressief en groeit meestal met een gemiddelde snelheid. Een Gleasonscore acht of hoger betekent doorgaans dat het een agressieve en sneller groeiende prostaatkanker betreft.

De uroloog maakt een risico-berekening en afhankelijk van bepaalde criteria wordt wel of geen nader onderzoek gedaan naar uitzaaiingen. Nader onderzoek kan zijn:

• MRI-scan van de buik
• CT-scan van de buik
• Botscan
• Choline PET-CT