Psoriasis is een chronische ontstekingshuidaandoening, waarbij iemand jeukende plekken met schilfers op de huid heeft. Artritis psoriatica is een vorm van reuma. Hannah vertelt: “Psoriasis kan een soort voorstadium zijn van artritis psoriatica. Dan krijgen mensen op een gegeven moment dus ook gewrichtsklachten. Dat gebeurt bij ongeveer 1 op de 3 van de mensen met psoriasis. Maar het is de vraag of dat aantal niet eigenlijk meer is. Patiënten zijn zich er namelijk niet altijd bewust van.”
Het Maasstad Ziekenhuis en het Erasmus Medisch Centrum (EMC) werken al lang samen op het gebied van onderzoek naar onder andere artritis psoriatica. Daar kwam Hannah in contact met Radjesh Bisoendial, een reumatoloog van het Maasstad Ziekenhuis. Zij delen de passie voor ‘weten hoe het echt werkt’. Zo kwamen zij samen tot het idee voor haar promotieonderzoek.
Mogelijke rol van de lymfevaten
“We hebben onder andere gekeken naar de lymfevaten in de huid. Lymfevaten zijn belangrijk in het vervoeren van afweercellen van de huid en andere delen van het lichaam. Eerst dachten we (vanuit de wetenschap en literatuur red.) dat het een soort riool was. Dat de lymfevaten alleen cellen en vloeistof vervoeren uit weefsels, maar zelf niks doen. Maar het is een slim systeem. Het bepaalt veel meer. Waar gaan de cellen heen? Blijven ze geactiveerd of niet? Worden er nog andere cellen geactiveerd? Dat gebeurt in de lymfevaten.”
“Over kanker is bijvoorbeeld bekend dat lymfevaten de ziekte verspreiden, maar misschien is dat ook wel zo bij psoriasis. Daarover was tot nu toe nog niet veel bekend. Psoriasis begint in de huid, maar verspreidt zich dan toch verder naar de pezen en gewrichten om artritis psoriatica te worden. Het was dus onze verwachting dat de lymfevaten ook wat betekenen bij psoriasis.”
Bijdrage van patiënten
“In de regio Rotterdam loopt er al een grote studie voor nieuwe patiënten met artritis psoriatica (de DEPAR). Daarmee ben ik een samenwerking aangegaan. Daarnaast zetten we een kleine nieuwe studie op met patiënten uit het Maasstad Ziekenhuis van de polikliniek Dermatologie. Deze patiënten hadden alleen psoriasis. Bij hen bekeken we of zij gewrichtsklachten hadden of niet en verzamelden we andere gegevens over andere klachten. Maar ook echo’s van bijvoorbeeld pezen en gewrichten. Daarnaast verzamelden we huidbiopten en bloed. De cellen uit de huid en het bloed konden we dan uiteindelijk vergelijken met patiënten uit de DEPAR waar ook deze gegevens waren verzameld.”
“Ik fietste vervolgens vaak met het materiaal van het Maasstad Ziekenhuis naar het EMC om het materiaal te analyseren in het lab. Ik kon dat ook best laten bezorgen, maar ik vond het veel te kostbaar materiaal dat ik het zelf wilde doen.”
“Dankzij de goede samenwerking tussen de Dermatologie en Reumatologie in het Maasstad Ziekenhuis en het EMC konden we uiteindelijk in korte tijd veel patiënten verzamelen en zowel artsen als patiënten meer bewust maken van de aanwezigheid en kans op artritis psoriatica bij psoriasispatiënten. En we konden meer te weten komen over de mechanismen die zorgen voor de overgang van psoriasis naar artritis psoriatica.”
Meer inzichten
“We hebben gevonden dat het lymfesysteem inderdaad een rol speelt in de overgang van psoriasis naar artritis psoriatica. Want in de lymfevaten in de huid zagen we verschil tussen mensen met psoriasis en mensen met artritis psoriatica. Hiermee zijn we weer een stapje verder in het verhaal hoe psoriasis patiënten de aandoening artritis psoriatica ontwikkelen. Natuurlijk hopen mensen altijd dat je met een onderzoek meteen al dingen in de praktijk anders kunt doen, maar bij basaal (laboratorium) onderzoek is dat niet meteen zo.”
Ter ere van de verdediging van het proefschrift van Hannah den Braanker werd een symposium georganiseerd. “Voor het symposium had ik een nauwe samenwerking met Psoriasispatiënten Nederland, een vereniging voor mensen met psoriasis en/of artritis psoriatica. Er zijn veel medicijnen voor mensen met psoriasis en er komen er ook steeds meer. Maar we zien wel dat het voor een paar jaar werkt en dat je dan weer naar het volgende medicijn gaat. Ook voor patiënten is basaal (laboratorium) onderzoek dus interessant, want dit is de goede manier om nieuwe mechanismen te vinden waarop medicatie zou kunnen werken.”
Ultiem doel
“Het ultieme doel is natuurlijk om te zorgen dat patiënten met psoriasis nooit meer artritis psoriatica ontwikkelen. Want er is zo’n duidelijk voorstadium. Als we het echt snappen, kunnen we in het voorstadium psoriasis ingrijpen en voorkomen dat het naar artritis psoriatica gaat. Naast dat wij als artsen en wetenschappers hier hard aan werken, is het ook heel belangrijk om patiënten zo vroeg mogelijk te betrekken bij onderzoek. Want zij ervaren de ziekte elke dag en kunnen ons daarmee ook sturen naar symptomen die meer of minder belangrijk zijn in het verloop van de ziekte.”