Van iedere 100 vrouwen zonder klachten die bij het bevolkingsonderzoek een uitstrijkje laten maken, is bij 5 vrouwen het uitstrijkje afwijkend. Afwijkende uitstrijkjes kunnen duiden op de aanwezigheid van een infectie met het HPV.

Voor bijna alle vrouwen is de uitslag van een afwijkend uitstrijkje een grote schok. De angst voor baarmoederhalskanker is voelbaar, maar bijna altijd onnodig. Vaak is een afwijkend uitstrijkje loos alarm.

Een voorstadium is goed en gemakkelijk te behandelen.

Een uitstrijkje wordt als volgt gemaakt:

1. U neemt plaats op een onderzoeksstoel met uw benen gespreid. De arts brengt een spreider (eendenbek of speculum) in de vagina, waardoor de arts beter zicht heeft op uw baarmoederhals. De arts neemt vervolgens met een borsteltje wat cellen af;
2. Het borsteltje met de cellen wordt in een potje naar het laboratorium opgestuurd;
3. De klinisch patholoog onderzoekt de cellen onder de microscoop.

Het onderzoek doet meestal geen pijn. Het gevoel kan wel vervelend zijn. Soms bloedt de baarmoederhals na het maken van een uitstrijkje. Dit kan geen kwaad. Wij raden u aan om een inlegkruisje mee te nemen.

Alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar krijgen via het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 1 keer in de 5 jaar een oproep om een uitstrijkje bij de huisarts te laten maken.

Klachten van tussentijds bloedverlies, bloederige afscheiding of bloedverlies na gemeenschap kunnen een reden zijn om eerder een extra uitstrijkje te maken.

Ieder jaar worden er heel veel uitstrijkjes op de afdeling Pathologie beoordeeld. De uitstrijkjes worden meestal gedaan voor het bevolkingsonderzoek, maar soms ook wanneer iemand klachten heeft. Meer informatie over het bevolkingsonderzoek vindt u op www.bevolkingsonderzoeknederland.nl.

Het onderzoek

De baarmoederhals is bekleed met 2 soorten cellen: plaveiselcellen en cilindercellen (endocervicale cellen). Bij een uitstrijkje wordt bekeken of beide soorten cellen aanwezig zijn en hoe ze eruit zien. Soms zien we aanwijzingen voor een infectie of ontsteking door bacteriën of virussen.

Ook wordt er gekeken naar de aanwezigheid van het Humaan Papilloma Virus (HPV). HPV is het virus dat een verhoogd risico geeft op het ontstaan baarmoederhalskanker. Heeft u HPV en zijn er ook afwijkende cellen? Dan wordt u doorverwezen naar de gynaecoloog.

Is een uitstrijkje, onderzoek of behandeling mogelijk tijdens mijn menstruatie?

Als u ongesteld bent, kunt u het uitstrijkje beter uitstellen. Door het bloed kunnen de cellen niet goed bekeken worden in het laboratorium.

Is een uitstrijkje, onderzoek of behandeling mogelijk tijdens mijn zwangerschap?

Tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding zijn de cellen moeilijk te beoordelen. U kunt dan wachten tot 6 maanden na de bevalling of 6 maanden nadat u met de borstvoeding bent gestopt.

Kan ik seks hebben nadat ik een onderzoek of behandeling heb gehad?

Seks wordt meestal afgeraden zolang u nog bloedverlies of afscheiding heeft na een behandeling.

De eerste keer weer seks hebben is vaak een eng idee. Als u na de seks wat bloed verliest, kunt u beter nog wat langer wachten. De baarmoederhals is dan nog niet helemaal genezen.