De oorzaak van een ganglion is vaak onduidelijk.

Bij oudere mensen kan slijtage (artrose) een rol spelen en soms ontstaat een ganglion na bijvoorbeeld een polsbreuk.

Specifieke werkzaamheden of hobby’s hebben geen invloed op het ontstaan van een ganglion.

Soms geeft een ganglion in de pols geen klachten. U kunt klachten hebben van:

• Een voelbare gladde bult op pols.
• Verandering van grootte, volledig verdwijnen of openbarsten van het ganglion.
• Een zeurend gevoel, pijn of tintelingen bij bepaalde bewegingen.
• Bewegingsbeperking en krachtverlies.
• Ontstekingsverschijnselen (zeldzaam) zoals roodheid, pijn en warmte.

U bespreekt uw klachtenpatroon met de arts en er wordt lichamelijk onderzoek uitgevoerd.

In geval van verdenking van een onderliggende aandoening (zoals slijtage) wordt er aanvullend onderzoek uitgevoerd.

• Röntgenonderzoek
• Echografie
• MRI-onderzoek

Behandeling zonder operatie

Een ganglion in de pols kan spontaan verdwijnen of geen klachten geven. Als u klachtenvrij bent, kunt u in overleg met de plastisch chirurg ook besluiten af te wachten.

Een behandeling zonder operatie bestaat uit het leegzuigen van de cyste met een naald en het toedienen van ontstekingsremmers. De kans op terugkeer van het ganglion is wel groot, daarom wordt deze behandeling bijna nooit gekozen.

Behandeling met operatie

Bij een operatie wordt het ganglion helemaal verwijderd.

Voor de operatie

Voor de operatie moet u rekening houden met:

• Neem een begeleider mee naar het ziekenhuis om u na de operatie te helpen met het aankleden en/of vervoer naar huis.
• Draag makkelijke, ruimvallende kleding (in verband met het drukverband/gipsspalk).
• Draag geen sieraden of nagellak.
• Haal alvast pijnstilling in huis (paracetamol, zo nodig krijgt u een recept voor extra pijnstilling).
• Geef eventuele allergieën voor de ingreep door aan de arts.
• Stop in overleg met de arts een aantal dagen voor de operatie met bloedverdunnende medicatie. U kunt dit 1 dag na de operatie weer hervatten.

Operatie

De operatie gebeurt vaak in dagbehandeling onder verdoving van de hele arm. Op de plek van het ganglion (aan rugzijde of palmzijde van de pols) wordt een snee gemaakt. Hierna wordt het ganglion met de steel verwijderd. Dit wordt heel precies gedaan om schade aan omliggende structuren (zoals zenuwen, gewrichtsbanden en bloedvaten) te voorkomen. Het steeltje van het ganglion loopt vaak door tot het polsgewricht. De basis van het steeltje in het polsgewricht wordt ‘schoongemaakt’.  De wond wordt met hechtingen gesloten.

Soms kan een ganglion ook onder lokale verdoving verwijderd worden op de polikliniek. Of hiervoor gekozen wordt, hangt af van de locatie van het ganglion en wat u het liefst wilt. Bespreek dit met uw behandelend arts.

Operatie op de polikliniek

Bij een poliklinische operatie mag u van tevoren gewoon eten en drinken.

Bij de operatie ligt u op de rug met uw arm opzij op een armtafel. Voor de start van de operatie kunt u een band (tourniquet) om de bovenarm krijgen. Deze band wordt, nadat de verdoving is ingewerkt opgeblazen. Door de druk van de band worden de bloedvaten naar de hand dichtgedrukt. Tijdens de ingreep stroomt er dan een korte periode geen bloed naar de hand. Zo wordt een beter zicht voor de chirurg gecreëerd. De druk van deze band kan als onprettig worden ervaren.

Het ganglion wordt op dezelfde manier verwijderd als op de dagbehandeling. De wond wordt gesloten met hechtingen en er wordt een drukverband of gipsspalk aangelegd, afhankelijk van waar het ganglion zit.

Hierna kan de band rondom de bovenarm weer leeglopen, zodat de bloedaanvoer naar de hand weer hersteld. Dit kan kortdurend prikkelende sensaties geven.

De operatie duurt ongeveer 15-30 minuten. De coördinatie van bewegingen van uw arm en hand kunnen de eerste uren na de operatie nog lastig zijn door de verdoving.

Een ganglion aan de palmzijde van de pols (blauw) ontstaat vaak in het polsgewricht. Na het verwijderen blijft er een klein litteken over (groene stippellijn).

Een ganglion aan de rugzijde van de pols (blauw) ontstaat vaak tussen 2 handwortelbeentjes (SL ligament). Na het verwijderen blijft er een klein litteken over (groene stippellijn).

• Na de operatie krijgt u een wondverband of gipsverband aangemeten. U moet het verband drooghouden. Tijdens douchen kunt u een plastic zak om de hand doen. Het is handig om eerst een handdoek om het drukverband/gipsspalk te doen en daarna de plastic zak. De handdoek neemt eventueel water op wat toch in de zak loopt.  
• Als het verband te strak zit mag u eventueel het buitenste verband opnieuw aanleggen. Bij een gipsverband gaat dit lastiger, u kunt daarvoor contact opnemen met de polikliniek Plastische Chirurgie.
• De coördinatie van bewegingen van uw arm en hand kunnen de eerste uren na de operatie nog lastig zijn door de verdoving. Dit is langer als uw hele arm verdoofd is op de dagbehandeling.
• U moet de hand de eerste 3 dagen hooghouden. Dit kan met de hulp van een mitella of sling. 's Nachts kunt u uw hand dan het beste op een kussen laten rusten.
• Het is belangrijk dat u de vingers regelmatig beweegt om stijfheidsklachten te voorkomen. Dit kunt u doen door oefeningen te doen.
  Oefening 1
  5x per dag 10 keer de vingers recht maken en 10 keer de vingers ontspannen buigen. Vermijd met kracht een vuist maken. Dit herhaalt u nog eens waarbij u de andere hand gebruikt om de vingers te helpen met bewegen.
  Oefening 2
  5x per dag 10 keer de vingers spreiden en sluiten om het vocht uit de hand weg te pompen.
• Voor eventuele napijn kunt u paracetamol gebruiken, maximaal 4x per dag 1.000 mg. Zo nodig krijgt u een recept voor extra pijnstilling.
• Wij adviseren u om met een (gips)verband geen auto te rijden. De verantwoordelijkheid ligt bij u. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw zorgverzekeraar. Verzekeraars kunnen weigeren om uit te betalen in geval van schade.
• De hechtingen worden na ongeveer 10-14 dagen door een verpleegkundige verwijderd.
• Soms wordt het gips vervangen en volgt hierna nog een periode met gips van 10 dagen.

Hersteltraject

De duur van de herstelfase na operatie aan een ganglion in de pols is verschillend en afhankelijk van uw wondgenezing en littekenvorming in de pols.

De hand is in het begin vaak wat gezwollen. Dit neemt na een tijdje af. De pols kan ook langere tijd wat  stijf zijn.

Soms komt het voor dat het litteken en het gebied rondom het litteken langere tijd (weken tot maanden) gevoelig zijn bij aanraken en druk zetten. Het litteken kan ook hard aanvoelen. Deze klachten zijn bijna altijd tijdelijk.

Als het litteken dicht en droog is, kunt u het litteken 2 keer per dag masseren met een verzorgende crème (vitamine E crème), om het litteken soepel te houden.

Handenteam

Na een ganglion operatie in de pols is er soms nabehandeling nodig. De nabehandeling bestaat uit spalk en/of oefentherapie. Deze nabehandeling wordt uitgevoerd door medewerkers van het handenteam. De duur en hoe vaak de nabehandeling is, is afhankelijk van uw herstel.

Mogelijke complicaties

Bij alle operaties bestaat een kleine kans op complicaties. Voor de volledigheid noemen we de (zeer) zeldzame complicaties. Als u vragen heeft over de mogelijke complicaties, raden wij u aan om contact op te nemen met uw behandelend arts.

• Een wondinfectie, een nabloeding of een veranderd gevoel rondom het litteken. Neem bij roodheid, koorts of erge pijnklachten contact op met het ziekenhuis.
• Gevoelig litteken, zwelling of stijfheid van de pols. Vaak zijn deze klachten tijdelijk.
• Na een ongeluk of operatie van de hand kunnen er onbegrepen klachten ontstaan die niet direct te maken hebben met het ongeluk of de operatie. Deze klachten  kunnen roodheid, zwelling, een glanzende huid, stijfheid en pijn zijn. Ook kan er intolerantie ontstaan voor koud. Deze klachten komen slechts zeer zelden voor en zijn vaak tijdelijk.
• De operatie aan een ganglion heeft ook als zeldzame complicatie een tijdelijk verminderd gevoel bij het geopereerde deel door beschadiging van een zenuw. Soms is het nodig om de zenuw later te herstellen.
• De pols kan langere tijd een beetje stijf zijn. Heel soms blijft er een beetje pijn en stijfheid bestaan.
• Een ganglion van de pols komt in 8-10% terug na een operatie.