Wegrakingen bij volwassenen en kinderen

• Syncope is een wegraking als gevolg van een verminderde doorbloeding van de hersenen. Lees meer over syncope
• Epilepsie is te vergelijken met een soort kortsluiting in de hersenen en is één van de meest voorkomende chronische neurologische aandoeningen. Lees meer over epilepsie
• Psychogeen is een regelmatig voorkomende oorzaak van een wegraking. Het is een wegraking als gevolg van een psychische oorzaak. Hierbij raakt iemand bewusteloos terwijl er op dat moment normale doorbloeding van de hersenen is (‘psychogene pseudosyncope’).

De route die een patiënt aflegt hangt af van het plan dat gemaakt wordt tijdens dit overleg.

Tijdens de eerste afspraak worden er uitgebreid en systematisch vragen gesteld over uw wegraking en klachten. Tot in detail wordt er gevraagd: Wat was u aan het doen toen het gebeurde? Stond u? Hoe lang stond u al? Had u voldoende gedronken? Etc. etc. Hier wordt ruim de tijd voor genomen. Soms ontvangt u vooraf al een vragenlijst, met het verzoek deze ingevuld mee te nemen naar de eerste afspraak

Ook wordt stilgestaan bij de medicatie die iemand gebruikt. Soms kunnen bloeddrukmedicijnen of medicatie voor een vergrote prostaat zorgen voor een te lage bloeddruk als uw lang staat.

Ook de invloed van de wegrakingen op het dagelijks leven en de rijvaardigheid komen aan bod tijdens de afspraak.

Indien nodig kan aanvullend onderzoek worden afgesproken. Soms kan dit onderzoek dezelfde dag plaatsvinden. Voor sommige onderzoeken wordt een nieuwe afspraak gemaakt.

Multidisciplinair spreekuur

Regelmatig worden patiënten tijdens het spreekuur gezien door specialisten van verschillende afdelingen (multidisciplinair spreekuur).

De afspraak vindt dan plaats met twee specialisten tegelijk (bijvoorbeeld een cardioloog en een neuroloog). Zij kunnen elkaar waar nodig aanvullen en proberen samen de oorzaak van de wegraking te bepalen of tot een behandelplan te komen. Vooral bij ingewikkelde klachten heeft een spreekuur met meerdere specialisten meerwaarde en worden onnodige doorverwijzingen en onderzoeken voorkomen.

Een overzicht van het behandelteam

• M. Droger, Verpleegkundig specialist epilepsie
• dr. M. Firouzi, Cardioloog
• E. van der Heiden, Verpleegkundige epilepsie
• F.M. Hörters, Cardioloog
• dr. S. Jainandunsing, Vasculair Internist
• dr. E.C.A. Kaal, Neuroloog
• dr. B. Kuijper, Neuroloog
• W. Moudrous, Neuroloog
• dr. S.I. van Nes, Neuroloog
• J.P.A. Samijn, Neuroloog
• M. Storm, Physician Assistant
• dr. J.J. Verhoeven, Kinderarts

De wegraking is immers al voorbij wanneer iemand de dokter bezoekt. Op basis van het verhaal van de patiënt of een ooggetuige moet er bepaald worden wat er met u aan de hand is.

Er is ook een grote overlap in klachten tussen verschillende soorten wegrakingen. Hierdoor is het lastig om te bepalen welk aanvullend onderzoek nodig is of naar welke medisch specialist moet worden verwezen.

Vaak sluiten medisch specialisten vooral aandoeningen die bij een vakgebied horen uit: een neuroloog sluit epilepsie uit en een cardioloog een hartritmestoornis. Patiënten krijgen daardoor meestal te horen wat ze niet hebben. Daarna worden patiënten in de meeste gevallen doorgestuurd naar een andere specialist of terug naar de huisarts.

Het is zinvoller om vertellen wat iemand met een wegraking wel heeft en dat is in de meeste gevallen flauwvallen. Om een goede diagnose te stellen is het nodig om de klachten nauwkeurig uit te vragen en daar nemen wij ruim de tijd voor. En als we een aanvullend onderzoek laten doen, dan is daar een goede reden voor.  

Er kan een afspraak gemaakt worden op een van de gespecialiseerde spreekuren (bijvoorbeeld syncope- of epilepsiespreekuur). Binnen dit spreekuur werken de verschillende afdelingen en specialisten (zoals een kinderarts en neuroloog) nauw samen.

Tijdens een eerst afspraak wil de arts zo precies mogelijk weten wat er gebeurd is: het verhaal van de wegraking is belangrijk om te weten te komen wat het kind heeft. Bijvoorbeeld: wat voelde het kind aankomen? Wat hebben de ouders/omstanders precies gezien? In welke omstandigheid is het kind weggeraakt?

Oorzaken

Wegrakingen bij kinderen zijn in de meeste gevallen onschuldig, de oorzaak is dan een vasovagale syncope, ‘flauwvallen’. Toch kan het beperkend en/of beangstigend zijn voor het kind en de ouders, met name als het vaker voorkomt.

Het spreekuur onderzoekt wat er aan de hand is, geeft uitleg en adviezen. Wij vragen tevens op gestructureerde wijze naar alarmsymptomen voor zeldzame, potentieel gevaarlijke oorzaken zoals hartproblemen of epilepsie. Zo nodig vindt er nog verder onderzoek plaats, bijvoorbeeld met een ECG (hartfilmpje) of een EEG (hersenfilmpje). In het Maasstad Ziekenhuis kan op indicatie bij grotere kinderen ook een kanteltafeltest plaatsvinden.

Flauwvallen (ook wel vasovagale syncope) is de meest voorkomende oorzaak van een wegraking. Het behandelteam kan met onderzoek bepalen wat er aan de hand is, zo nodig andere oorzaken uitsluiten. Aan kind en ouders geven we uitleg en adviezen mee. Zo nodig kan een kinderpsycholoog verder begeleiden.

Als een kind epilepsie blijkt te hebben, vindt de behandeling veelal plaats op het epilepsiespreekuur van  de polikliniek Neurologie. De neurologen werken samen met twee epilepsieverpleegkundigen.

Soms is het nodig nog verder te zoeken naar een oorzaak, of is de behandeling te complex. De artsen verwijzen dan door naar of overleggen met een academische specialist. Bijvoorbeeld een kindercardioloog of een kinderneuroloog van het Sophia Kinderziekenhuis, of met een kinderepilepsieneuroloog van de academische epilepsiecentra Kempenhaeghe en SEIN.

Soms is het nodig nog verder onderzoek te doen om er achter te komen wat er aan de hand is. Afhankelijk van de klachten kunnen onderstaande aanvullende onderzoeken gedaan worden:

• Bloeddrukmeting thuis (via een smartphone app)
  De bloeddruk kan gemeten worden bij klachten die soms maar op bepaalde momenten van de dag aanwezig zijn (bijvoorbeeld in de ochtend na het opstaan). De bloeddrukmeters kunnen verbonden worden met een smartphone app, waarna de waardes op afstand bekeken kunnen worden door de arts.
• Bloeddrukverhogende oefeningen (biofeedback)
• Carotismassage
  Bij carotismassage wordt druk uitgeoefend op de halsslagader en wordt gekeken of de hartslag daalt en een herkenbare wegraking kan worden opgewekt.
• Duplex onderzoek
  Dit onderzoek wordt soms aangevraagd voordat carotismassage plaatsvindt om vooraf ernstige vernauwingen van de halsslagaders uit te sluiten. Het komt maar zeer zelden voor dat vernauwingen van de halsslagaders de daadwerkelijke oorzaak zijn van wegrakingen.
• ECG (hartfilmpje)
• Echo van het hart
• EEG of EEG na (partiële) slaapdeprivatie
• Fietstest (ergometrie)
• Holteronderzoek
• Implanteerbare looprecorder (ILR)
• Kanteltafeltest
• Mixed meal test
• Orthostatische hypotensieonderzoek
• CT-onderzoek van het hart
  Soms is een CT-onderzoek nodig om het hart beter te bekijken.
• MRI-onderzoek van het hart
  Soms is een MRI-onderzoek nodig om het hart beter te bekijken.
• CT-onderzoek van de hersenen
  Afhankelijk van de klachten bij epilepsie wordt gekeken of dit nodig is.
• MRI-onderzoek van de hersenen
  Indien noodzakelijk en afhankelijk van de klachten wordt gekeken of een MRI-onderzoek nodig is.
• 24-uurs bloeddrukmeting

Belangrijke contactgegevens

• Polikliniek Neurologie Maasstad Ziekenhuis – (010) 291 22 35
• Verpleegkundige epilepsie - Esther van der Heiden maandag t/m donderdag – (010) 291 24 20
• Verpleegkundig Specialist epilepsie - Mirjam Droger dinsdag t/m vrijdag – (010) 291 25 26
• Polikliniek Cardiologie Maasstad Ziekenhuis - (010) 291 22 50
• U kunt ook via Mijn Maasstad Ziekenhuis digitaal vragen stellen aan uw behandelaar of een herhaal recept aanvragen.
• U kunt ook uitgenodigd worden om te beeldbellen via de BeterDichtbij app. Ook kunt u via de app veilig berichten sturen en ontvangen.

Voor verwijzers

Volwassenen of kinderen met onbegrepen en/of frequente wegrakingen kunnen door de huisarts verwezen worden naar het syncope- of epilepsiespreekuur van de polikliniek Neurologie.

Faxnummer voor verwijzers (010) 291 10 66

Opleiding

Het Maasstad Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Dat betekent dat ook artsen in opleiding tot medisch specialist hun bijdrage leveren aan de zorg in het ziekenhuis. Dat kunnen ook artsen die zijn die in opleiding zijn in het Erasmus MC en stage lopen in het Maasstad Ziekenhuis.

Wetenschappelijk onderzoek

Er lopen op dit moment twee onderzoeklijnen met betrekking tot wegrakingen.

Kwaliteit van leven bij epilepsie

Als u hoort dat u epilepsie heeft, kan dit gevolgen hebben voor het dagelijks functioneren, de relatie, het werk, het autorijden etc. Bij kinderen met epilepsie zijn er weer andere aspecten zoals zorgen over de ontwikkeling en het functioneren op school.

Nieuwe technieken om epileptische aanvallen te registreren kunnen worden ingezet bij de behandeling, maar hun rol in de praktijk is nog niet duidelijk.

Op het epilepsiespreekuur vragen wij patiënten mee te doen aan ‘kwalitatief onderzoek’.

Onderzoek naar eenvoudige manieren om wegrakingen te registeren

Het syncopespreekuur doet onderzoek naar de inzet van ‘smartwatches’ en ‘slimme pleisters’ bij patiënten die flauwvallen of worden verdacht van een hartritmestoornis. We onderzoeken op welke manier deze hulpmiddelen kunnen worden ingezet. Het doel is om betere zorg te leveren en onnodige implantaties van vaak kostbare hulpmiddelen te voorkomen bij een deel van de patiënten.

Ook wordt onderzoek gedaan naar de rol van op afstand uitleesbare bloeddrukmeters bij patiënten die verdacht worden van flauwvallen door een lage bloeddruk na opstaan of die bijvoorbeeld klachten hebben van een lage bloedsuiker na een maagoperatie.

Daarnaast nemen we ook regelmatig deel aan studies die door andere organisaties worden geïnitieerd.